Wszystkie newsy

Według różnych źródeł infekcje grzybicze mogą powodować 1,3–1,7 mln zgonów rocznie, a pośrednio przyczyniać się do kolejnych kilku milionów zgonów. Z 250 tys. znanych gatunków grzybów 200 jest patogennych. Niektóre są jednak tak groźne, że według WHO mogą spowodować problemy w systemach ochrony zdrowia. Jesienią ubiegłego roku organizacja opublikowała listę 19 najniebezpieczniejszych rodzajów mykopatogenów. Rozwojowi mutacji patogenów grzybowych sprzyja globalne ocieplenie, które wzmacnia mechanizmy adaptacyjne i uodparnia je na wysokie temperatury. Niektóre z grzybów mogą mutować podczas infekcji, w warunkach termicznych ludzkiego organizmu.

Na początku stycznia Komisja Europejska wydała zgodę na wprowadzenie do sprzedaży w krajach Wspólnoty produktów zawierających mąkę ze świerszczy. Zgoda wydana została jednemu producentowi i będzie obowiązywała przez pięć lat. Produkt cechuje się wysoką zawartością białka i może być wykorzystywany jako substytut mąki zbożowej. Choć produkcja żywności z owadów budzi wśród Europejczyków kontrowersje, to na świecie, a zwłaszcza w krajach azjatyckich, jest to częsta praktyka. Ma ona również istotny wymiar ekologiczny: hodowla owadów jest dużo mniejszym emitentem gazów cieplarnianych niż hodowla bydła i trzody chlewnej. Co więcej, świerszcze są nie tylko źródłem białka, ale i błonnika, witamin i minerałów.

Marnowanie żywności to problem ekologiczny, etyczny i ekonomiczny. Według danych Federacji Polskich Banków Żywności jeszcze przed okresem galopujących cen żywności przeciętna czteroosobowa rodzina wyrzucała do śmietnika produkty warte nawet 2,5 tys. zł rocznie, a teraz ta wartość będzie jeszcze wyższa. Jak ocenia Marta Grzybowska z WWF Polska, skalę problemu mogą ograniczyć odpowiednie przepisy, ale według NIK obowiązująca w Polsce od 2019 roku ustawa o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności wymaga poprawek, ponieważ obecnie nie spełnia tej funkcji.

– W tej chwili żyjemy w złudzeniu, że mamy w otoczeniu dużo drzew. Widzimy jeszcze zielone korony, ale nie wiemy, że już toczą się negatywne procesy i te drzewa zamierają, za ok. 10 lat po prostu znikną z krajobrazu. Jednocześnie nie zastępujemy ich, nie kompensujemy tych strat i w którymś momencie obudzimy się na pustyni – mówi Sabina Lubaczewska z Fundacji Ekorozwoju. Organizacja apeluje o zmianę procedowanych w Sejmie przepisów, które mają wprowadzić dalsze ułatwienia w wycince drzew rosnących na prywatnych posesjach. Obrońcy przyrody ostrzegają przed powtórką z lex Szyszko i postulują zmianę kierunku – wprowadzenie przepisów, które zapewnią drzewom realną ochronę prawną.

Co piąty Polak dba o środowisko i myśli o ekologii – wynika z badania Open Research, które pokazuje też, że społeczna świadomość związana z ekologią rośnie. Także podczas zakupów – według danych podawanych przez DS Smith, ponad 46 proc. Polaków zastanawia się, co zrobi z opakowaniem po zakupionym produkcie, a 50 proc. z nich wybiera wyłącznie opakowania, które można później poddać recyklingowi. Eksperci wskazują, że tzw. zielony e-commerce to w tej chwili jeden z najważniejszych trendów w internetowym handlu, ale z biegiem czasu ekologia będzie mieć rosnący wpływ na politykę firm niemal z każdej branży. Wymuszą to właśnie stale rosnące oczekiwania konsumentów w zakresie ochrony środowiska i klimatu.

Tylko w 2020 roku, w wyniku świadomych podpaleń i wycinki pod niecertyfikowane uprawy palm oleistych, zniknęło 4,2 mln hektarów lasów deszczowych – podaje organizacja Global Forest Watch. Produkcja oleju palmowego, który jest z nich wytwarzany, generuje olbrzymie problemy społeczne i środowiskowe w globalnej skali. Mimo to – jak wskazuje WWF – jego bojkot nie ma sensu, ponieważ obecnie tego surowca nie da się zastąpić żadnym innym bez generowania jeszcze większych szkód środowiskowych. W przypadku zamienników takich jak olej słonecznikowy czy rzepakowy powierzchnia pod ich uprawy musiałaby wzrosnąć czterokrotnie, co powodowałoby jeszcze większą destrukcję ekosystemów. Zamiast bojkotować, konsumenci mogą jednak świadomie wybierać produkty zawierające taki olej palmowy, który pochodzi w 100 proc. z certyfikowanych, zrównoważonych upraw.

Branża rolno-spożywcza, do niedawna uważana za jedną z mniej postępowych, dziś obfituje w innowacje. Napędzają je trzy trendy – wpływ żywności na zdrowie, oddziaływanie na środowisko oraz cyfryzacja produkcji. Inspiracją do tworzenia innowacji są potrzeby konsumentów i to właśnie ich zdanie producenci żywności coraz częściej biorą pod uwagę w pierwszej kolejności. W ramach projektu EIT Food Consumer Engagement Labs, koordynowanego przez Uniwersytet Warszawski, konsumenci pracują z firmami spożywczymi, współtworząc innowacyjne produkty spożywcze. Laboratoria Zaangażowania Konsumentów mają już na koncie ponad 20 wdrożeń produktów w różnych krajach europejskich, również w Polsce.

– Rozmawiamy z wieloma producentami różnych biznesów: zaczęliśmy od ratowania jedzenia, ale widzimy, że coraz więcej zasobów jest spisanych na straty. Dlatego zaczęliśmy ratować również kwiaty, które więdną w kwiaciarniach, a wciąż mogą udekorować czyjś salon, jedzenie dla zwierząt czy kosmetyki z drogerii, które też mają określoną datę przydatności – mówi Mateusz Kowalczyk, współzałożyciel i prezes start-upu Foodsi. Podstawowym celem aplikacji wciąż jest jednak przeciwdziałanie marnowaniu żywności. Łączy w tym celu sklepy i restauracje mające nadwyżki jedzenia, z użytkownikami, którzy chcą je kupić w promocyjnej cenie. Liczba uratowanych paczek sięga już miliona, a twórcy aplikacji przygotowują się powoli do zagranicznej ekspansji.

Komisja Europejska chce ukrócić wykorzystywanie i narażanie na niebezpieczeństwo pracowników sektora tekstylnego, głównie azjatyckich szwaczek, oraz produkowanie milionów ton odzieżowych odpadów. 10 lat po katastrofie w fabryce odzieży w Bangladeszu ma zacząć działać strategia UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych. Cztery piąte z nich to tania, niskiej jakości odzież, w większości trafiająca do sieciówek w rozwiniętych krajach.

Ponad połowa Polaków korzystających z ciepła systemowego zmieniła w tym sezonie swoje nawyki w celu oszczędzania ciepła. Większość uważa, że optymalna temperatura w sypialni czy salonie powinna wynosić ok. 20 stopni Celsjusza, a 2/3 deklaruje, że woli raczej ubrać się cieplej, niż odkręcać w domu kaloryfer. Większość badanych czuje się jednak niedoinformowana na temat oszczędzania ciepła i szuka porad tego dotyczących – wynika z badania ARC Rynek i Opinia przeprowadzonego dla Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych. Stąd pomysł na ogólnopolską kampanię „Liczy się ciepło”. Ma ona wyposażyć Polaków w wiedzę na temat tego, jak zmniejszyć niepotrzebne zużycie ciepła.

Przedświąteczną gorączkę od kilkunastu dni widać nie tylko w tradycyjnych sklepach, ale również online. E-konsumenci doceniają wygodę i atrakcyjne ceny, ale także coraz uważniej przyglądają się kwestii ekologii. – Już 35 proc. konsumentów widzi potrzebę tego, aby sektor e-commerce wdrażał zielone rozwiązania – mówi Aleksandra Musielak z Konfederacji Lewiatan. Dla blisko połowy ten aspekt jest ważny lub nawet bardzo ważny. Te inicjatywy muszą obejmować zarówno ekologiczne formy dostawy, jak i opakowania, które – jak wynika z badań – ze względu na zbyt duży rozmiar oraz nadmiar taśmy i sztucznych wypełniaczy bywają problematyczne dla polskich e-konsumentów.

Dzikie wysypiska w lasach, odpadki na plażach czy brzegach rzek, śmieci pozostawiane przez turystów na szlakach to w Polsce dość częsty widok. W ubiegłym roku Polacy wytworzyli średnio 358 kg odpadów komunalnych na osobę i tylko nieco ponad 1/4 z nich trafiła do recyklingu. Część z nich trafiła właśnie do środowiska – wskazuje firma technologiczna GlobalLogic, która właśnie wprowadziła na polski rynek aplikację EcoHike. Dzięki niej każdy może zadbać o porządek w swojej najbliższej okolicy. To tylko jeden z przykładów na to, jak technologie w coraz większym zakresie wspierają ochronę środowiska.

Wysoka infrastruktura energetyczna może stanowić cel dla ptaków zakładających gniazda. Przykładowo kominy elektrociepłowni i elektrowni należących do Grupy PGE upodobał sobie sokół wędrowny. W ciągu ostatnich dwóch dekad na nich wykluła się 1/5 wszystkich młodych z tego gatunku, którego populacja stopniowo się w Polsce odradza. Z kolei bociany wybierają na swoje „siedziby” wysokie słupy energetyczne. PGE angażuje się w działania, które z jednej strony mają chronić ptaki, a z drugiej zapewnić ciągłość pracy infrastruktury energetycznej. Jedną z inicjatyw jest wdrażanie innowacyjnego systemu, który ma zapewnić ochronę ptaków przed kolizjami z turbinami wiatrowymi.

Polska jest zagłębiem hodowlanym ryb słodkowodnych i największym wytwórcą karpia w Unii Europejskiej, odpowiadającym za ok. 28 proc. produkcji tej ryby. Nad karpiem ciąży jednak jednoznaczne skojarzenie ze świętami Bożego Narodzenia. Niewielu konsumentów wie, że jest on dostępny przez cały rok i świetnie się sprawdzi w różnorodnych potrawach – nie tylko tych wigilijnych. Zaletą ryby jest jej tradycyjny, naturalny sposób hodowli, wytwarzający niski ślad węglowy, a także wysokie wartości odżywcze, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Producenci systematycznie poszerzają ofertę, wprowadzając coraz bardziej oryginalne produkty na bazie karpia, by każdy konsument mógł wybrać odpowiednią dla siebie formę ryby.

Temat zrównoważonego rozwoju staje się kluczowy dla konsumentów i biznesu. – Prawie 90 proc. Polaków uważa, że ich wybory i jednostkowe działania mogą mieć pozytywny wpływ na rozwiązywanie globalnych problemów społecznych i środowiskowych, 57 proc. firm zwiększyło ambicje swoich celów środowiskowych – mówi Małgorzata Jarczyk-Zuber, odpowiedzialna za ESG i innowacje w ING Banku Śląskim. Rzeczywiście duże korporacje mają coraz bardziej ambitne cele ESG, ale takie inicjatywy powinny docierać szerzej, także do średniego i małego biznesu oraz samorządów. Do tego potrzebne są wymiana doświadczeń, współpraca i uczciwe podejście – podkreślali eksperci Okrągłych Stołów Klimatycznych zorganizowanych podczas Festiwalu Przyszłości Bomba Megabitowa. Co istotne, nie tylko wymogi konsumentów, ale też globalny kryzys może się stać wyzwalaczem pozytywnej zmiany w zakresie odpowiedzialnego biznesu.